Mihri’nin Doğum Günü

İki yıl önce bu şiiri bulup çevirip yayınlamıştım.  Sonra yarimada.org da yayınlandı.Sonra Akşam gazetesinde. İnternette, yarimada.org da  arada olan çökmelerden birinde silinmiş,  bulamadım. Tekrar yayınlıyorum.

Annem Mihrizafer Köstem Tolon  yaşasa idi bu yıl 96 yaşında olacaktı. Aile içinde ve dostlarınca Mihri diye anılırdı. Evi toplarken çoğu annemin el yazısı ile yazılmış not defterleri buldum birinde de Behice Boran’ın yazdığı İngilizce birkaç şiir. Biri anamın yaşgününde, O’na ithaf edilmiş.

To Mihri, on the 14th of December 1940

Some day-

When the storm’s over

And the sky’s again of saphire blue

We’ll sit high on a hilltop

And watch the sun, fiery-red,

Sink into a sea of molten lead.

Some day-

When our life-long labor’s over

And our hands lie empty in our laps,

We’ll sit high on a hilltop

And watch the pageant of days  gone by,

Gone with a smile,or a few tears and a sigh.

Some day-

Sitting on a hilltop, You and I,

We’ll laugh a whimsical laughter

And shake our heads in wisdom:

For never a day had been so bright

[as it then seemed to be,

Nor ever so dark as not to contain a gleam of hope.

Behice S Boran

Mihri’ye 14 Aralık 1940

Bir gün;

Fırtına dindiğinde,

Ve Gökyüzü tekrar safir camgöbeği mavisindeyken,

Biz bir tepenin üstünde oturarak,

Seyredeceğiz güneşin  öfkeli  kırmızını,

Erimiş kurşun denizine batarken.

 

Bir gün;

Yaşamın uzun çabası sona erdiğinde,

Ve boş ellerimiz kucaklarımızda dinlenirken,

Biz bir tepenin  üstünde oturacağız,

Ve günlerin tantanalı  törenini izleyeceğiz:

Bir gülümseme ile, birkaç gözyaşı ile ve içimizi çekerek.

 

Bir gün;

Sen ve ben,  bir tepenin üstünde oturarak,

Gariplikler yapmaktan hoşlanan ve kendimizle alay eden bir kahkaha ile,

Başlarımızı sallayacağız bilgece:

Çünkü hiçbir gün, o zaman göründüğü kadar parlak olmamıştı,

Ve hiçbiri o denli kapkara, bir umut ışığı barındırmayacak kadar.

Behice S. Boran

 

Behice isimli arkadaşı anneme bu şiiri doğum gününde yazmış. İngilizce yazılmasına şaşırmamak gerek. İki kız da Bursa doğumlu idiler: Behice 1910 annem 1916 da.Bu şiir yazıldığında ikisi de ABD den yeni dönmüşlerdi. Eğitim ve çalışma lisanları İngilizce idi.

İkisi de İstanbul Amerikan Kız kolejinde okudular. Sonra ikisi de Ann Arbor Michigan’da okudu. Mihri okulu bitiremeden 2. Dünya Savaşı nedeniyle  döndü, Behice doktorasını tamamlayarak. Ankara Dil Tarih Coğrafya Fakültesinde bir süre  ayni evi paylaşarak çalışmalarına devam ettiler. Annem Dil Tarih Coğrafya Fakültesinde son sınava girmedi. Daha sonra Bülent Ecevit’in yapacağı gibi- Üniversite diplomasının önemine inanmadığı yolda bir tavır koydu.  Mihrizafer DP müşahidi  olarak 1946 seçim sandıklarında çabaladı. Sonra Ankara kolejinde ilkokulda ingilizce öğretmenliği yaptı. 1960 darbesinden sonra AP Kadın kollarında çalıştı.

Annemin notları arasında (Poğaça tarifi- Alışveriş listesi, mektuplar,sosyolojik notlar fikirler  ağabeyimin ve benim ilk kelimelerimiz, vs)  Behice Boran’ın kendi elyazısı ile yazdığını tahmin ettiğim birkaç şiiri daha var: What a day , To be Human (İnsan Olmak), Laughter (Kahkaha),  Fury (Hırs veya Öfke artık söylerken karar vermek gerek nasıl Türkçeleşeceğine),  My Life (Hayatım),  Reeds (Sazlık veya Sazlar), Life is a long strecht of waiting (Yaşam uzun bir bekleme sürecidir),  Escape (Kurtuluş) isimli. Bugünlerde oturup hem hepsini,  çevirip  hem de okul sırasında ve aile ortamında tanıştığım “solcular”la olan anıları,  hem de “komünizm” denilen bir çağa damgasını vurmuş akımın bencesini yazacağım.