128 milyar dolara küçük 660 belki de köprüsü, kokaini dahil olursa, daha fazla milyar dolara orta boy skandal deme cesaretini nereden mi aldım?
En büyük soygun soyanın da zarar gördüğü trilyonlarca dolarlık soygun da ondan!
En büyük soygun yani hiperenflasyonu önce Fransa’da gördük. Halkın kağıt paraya güveni o kadar azaldı ki gidip matbaa makinalarını yaktılar. Sonra Fransız İhtilali oldu. Yanardağlardan gelen toz bulutlarının atmosferi kaplamasından da kaynaklanan kötü hasatlar nedeni ile. Halk isyan etti. On yıllar sonra Napolyon altını ile biraz zaptı rapt altına alındı enflasyon. Almanya bunu Weimar zamanında yaşadı: 1920 li yıllarda bir Türk lirası binlerle Mark ediyordu.
Fakirden alıp zengine vermek demek enflasyon! Ama aslında zenginin de parasının uçması!
Dünyanın geçerli parası dolar ise bunu şu anda yaşıyor. Korkarım daha farkında değiliz. Sadece geçen yıl içinde basılan dolar bu birimin hayata geçişinden beri basılan dolarların beşte biri. Bu sarmaldan ABD de göz göre göre daha fazla para basarak çıkmaya çalışacak. Ve korkarım tarihte olduğu gibi çıkamayacak. Bu yıl da benzer oranda para basacaklar. Eh, doların hızla değer kaybettiğini de dünya alem fark ediyor
Covid19 öncesi diyelim ki bir malınız arsanız, eviniz, çiftliğiniz yarım milyon dolar ediyordu.
“Şimdi bu sıkıntıda yarım milyon dolara müşteri bulursam iyidir” derseniz yaklaşık yüzde yirmi bir indirim yaptınız demektir.
Enflasyon fakirden çalmak demek. Altta kalanın canı çıksın. Ama zengin de gelir uçurumları olan ülkede mutlu olamayacağı için ya dev duvarlı giriş kapısında bekçi olan ayrı yolları olan kurtarılmış bölgelerde yaşayacak. Ya da kapağı başka zengin ülkelere atacak. Yani o da mutlu olamayacak.
ABD de bu uçurum o denli vahim boyutta ki artık polis zengin ile fakir bölgelerin arasında bir nevi sınır koruma memİsmi konulmadan bu bir siyahi – beyaz ayrımı ayni zamanda.
Doların altına olan bağını Nixon yönetimi koparttı. 1950-60 yılları arasında 1800 lerin altına bağlı parası ile dolar 25-30 cent değerinde idi. 1970 de 20 cent 1980 de on cent 2000 de beş cent. Bugün ise bu paranın değeri 0.2 cent altında. Önümüzdeki yıl bu değer 0.1 centin altına düşecek gibi.
Bütün bu olayın nedeni de korkarım türümüzün aptallığı. Zimbabwe veya Uganda Merkez bankalarının karşılıksız para basmaları ile ABD, Türkiye veya Rusya’nın karşılıksız para basması arasında fark yok. ABD krize girince de dünya krize doğru gidiyor.
Çözüm sonunda Bitcoin ve Etheriumda ve yen yaratılan siberparalarda olacak. Bakmayın 2.5 milyar dolarlık Bitcoin’in sahibi olan Tesla’nın büyük hissedarı Musk’un reklam yapmasına. Bitcoin madenciliği yüzde 40 oranında yenilenebilir enerji ile yapılıyor ve bu oran giderek artıyor. Bitcoin geleneksel bankacılıktan ve altın madenciliğinden çok daha az enerji tüketiyor. İnsanlar Venuzuella gibi hiperenflasyon yaşanan ülkelerde siberparaya gaçtiler bile!
Devletler de aktif. Çin’in ciddi takibedebileceği siber yuanı var.. ABD daha az takibedilebilen bir siber dolar ortaya çıkartma aşamasında. Yani örneğin iki bilgisayar yana yana gelirse siber doların bir hesaptan öbürüne internet olmadan da geçebilme olasılığı olacakmış. .Bahama’nın siberparası var.
Diğer yandan ABD de yatırım yapana vergi yok ama sattığı anda vergi doğuyor. Bitcoin suç parası diyen var. Pekiyi dolar euro ne parası? Sonuç: Gelecek siberparada.