Doğabilimlerinin Urla’lı Atası

Eskiye merak Urla’da var . Bunun uzun vadede turizm gelirine dönüşeceğini insanlar hissediyor. Nobel ödüllü yazı adamı Yorgo Seferisi anıyoruz ve ismen olsa da biliyoruz.  Urla’da gerek Klazomenai Zeytinyağı işliği, gerek Limantape su altı arkeolojisi bulguları ile iftihar ediyoruz. Bilim tarihinde derin bir iz bırakmış Anaksogoras ise esasen her köşede olmalı Urla’da.  Bilen yok.  Halbuki  doğa bilimlerinin atalarından biri.

2512 Yıl once Urla’da doğdu.

Urla’da kazı yapan arkeologlar bu insan hakkında bize yakında bir konferans  verirler diye umalım ama beklerken ben biraz tanıtmaya çalışayım Anaksagoras’ı.

Bundan 2512 yıl once Urla’da doğmuş. Ve  2430 yıl önce de Lapseki de ölmüş yani Eski zaman EZ 500 (Urla) ve  EZ428 (Lapseki) arasında yaşamış. 

Bilimin Hurafe ile Çatışması

 Anaksagoras  bilimin hurafelerle çatışması için de simge bir isim. Bu çatışma  insanlık tarihi kadar eski.  Meteorları inceleyen Anaksagoras yıldızların ve güneşin de dünyayla aynı yapıda olduğunu ileri sürmüş. O dönemde güneş Yunanlılar için bir tanrı ve onu bir taş olarak nitelendirmek büyük saygısızlık. Bu nedenle  EZ450\’de Anaksagoras, Perikles\’in siyasi karşıtları tarafından, yerleşik inanca karşı geldiği gerekçesiyle mahkemeye verilmiş. Perikles sayesinde serbest bırakılmışsa da yaşamını  fikren daha etkin olduğu Atina değil Lapseki de sürdürmüş. Gine de sonra  doğruları söylediği için Sokrat veya Bruno gibi öldürülmediğine şükretmek gerek.

Anaksagorastan arda kalan bilgi kırıntıları: hiçbir şey doğmaz ve yok olmaz. Sadece var olan şeylerin karışması ve ayrılması vardır. O halde doğumu doğmayı karışma, yok olmayı ise ayrılma olarak adlandırmalıyız

Ve : Duyularımız zayıf olduğundan doğruyu bilemeyiz.

Varlıkların en son parçaları yoktur, sonsuza kadar bölünebilirler. Hem sayı bakımından sonsuzdurlar hem de küçüklük bakımından.

Değerli eski Belediye Başkanlarının isimleri caddelere verilmiş, örneğin Urla meydanında Anaksagoras’ın bir heykelini koymak veya bir anlamlı kavşağın veya caddenin de  isminin Anaksagoras kavşağı/caddesi  olarak değiştimek te çok anlamlı olabilir. Dünyayı etkilemiş bir Urla’lının ismi ve yaşamı çocuklarımız geleceğe doğru yürürlerken  akıllarında olsun.