Urla’lı uçak mühendisi Zeki Kıvrak dostum ile son zamanlarda şiir çevirileri üzerine fikirleşir olduk. Yahya Kemal’den üç şiir çevirmiş İngilizce’ye. Dünya şiir gününde yolladı bilhassa üstadın Son Fasıl şiirinin İngilizce’sinde epeyce yazıştık. Ben onun çeviri şeklinden İngilizce’den Türkçe’ye Tennyson un The Charge of the Light Brigade çevirmesini önerdim. Üç gün sonra metni yolladı! Doğrusu şiirli günlerimi Ahmet İnam benim Almanca şiirlerimi çevirmesinden (Zaman Yapıcının Şiirleri) ve Behice Boran’ın anneme İngilizce yazdığı şiirden (Mihri) beri tekrar depreştirdi Zeki Kıvrak.
Ben sadece şiir açısından değil askeri tarih açısından Tennyson’un bu önemli şiirinin çevirisinin daha yapılmadığını bilmiyordum.
Sonra en azından internette bu şiirin Türkçe’sinin olmadığını gördüm. Filmi vs var, belki internete daha yansımamış veya benim bulamadığım bir başka Türkçe çevirisi de vardır. Sadece ekşi sözlükte bir dörtlüğün tercümesini buldum. Şiirin askeri tarih açısından önemi : bu akındaki bilhassa Lord Reglan ile Lord Lucan arasında haberleşme fiyasko’sundan sonra İngiltere’de subay olma şekli değişmiştir. (Şiir İngilizler ve Türklerin Kırım savaşında Ruslara karşı savaşından bir İngiliz süvari akını üzerine yazılmıştır) İngiliz ordusu subayları bu felaketten sonra sadece asiller arasından seçme geleneğinden ayrılıp aristokrat olmalarına bakmayıp yetilerine göre seçmeye başlamışdır.
Charge Of the Light Brigade Lord Alfred Tennyson
Hafif Süvari Alayı Çeviren Zeki Kıvrak
Yarım fersah, yarım fersah
Yarım fersah ileri
Ölüm vadisinde
Altıyüz süvari
“Hafif Süvari Alayı, İleri
Hedefiniz Toplardır” dedi
Ölüm vadisine
Altıyüz atlı girdi.
**
“Hafif Süvari Alayı, İleri”
Dehşete mi düştü biri?
Asker dehşet bilmez ki
Birisi aptalca emir verdi.
Onlar ki cevap vermedi
Onlar ki sorgulamadı bu emri
Onlar ki sadece yerine getirdi
Vadiye ölümüne girdi
Altıyüz cesur süvari
**
Sağlarında top,
Sollarında top,
Önlerinde top,
Gürledi yaylım ateşi
Yağdı sarapnel ve mermi
Cesurca at bindi
Sürdü cehennemin ağzına
Ölümün dişlerine gitti
Altıyüz soylu süvari.
**
Yalın kılıçlar parladı
Havada döndükçe yalazı
Kılıçla orada ağır topçuya
Koca bir orduya saldırdı
Tüm dünya meraklandı
Topçu Bataryası dumanına daldı
Yardıkları cephe hattında
Kazakları ve Rusları
Kılıç darbesi ile dağıttı
Kırdı ve parçaladı
Ve geri döndü süvari alayı
Altıyüz değildi artık sayıları
**
Sağlarında top,
Sollarında top
Arkalarında top
Gürledi yaylım ateşi
Yağdı şarapnel ve mermi
Çok iyi döğüşen
At ve kahraman düşerken
Cehennemin ağzından
Ölümün dişleri geldi
Geriye bütün kalan
Altıydı, altıyüz atlıdan.
**
Yaptıkları çılgın akının
Söner mi hiç Zafer ışığı
Tüm dünya meraklandı
Şan olsun yapılan akına
Şan olsun o ışık alayına
Soylu altıyüz atlıya…