Onurlu veya İyi Ölüm,  Ötanezi,  İsteyerek Ölüm konusunda geçen yazımda  Uluslararası normlara değinme sözü vermiştim.   Japonya Onurlu Ölüm Derneği geyet güzel bir kitap hazırlamış oradan bir birkaç bilgi aktarmak istiyorum. İnternetten  aşağıda vereceğim isimlerle dünyadaki benzer işlerle uğraşan dernek ve kuruluşlarla temas etmek ve kanunların orijinal metinlerini kolayca elde etmek mümkün.  Tek tek kanunları koyarak  burada malumatfuruşluk yapmak istemiyorum.

Ölüme karar veren insana , bu kararın bir bunalım sonunda veya geçici nedenlerle olmadığını anladıktan sonra  yardımcı olmak bir görev. Yasal belirsizlikte olmasında fayda yok. Kararlı insan kararını zaten uygulayabiliyor, bazen başkalarını da tehlikeye atarak ta olsa. Köprüden atladığınızda altta geçen geminin bir kaza yapmasına veya trenin önüne atladığınızda trenin kaza yapmasına neden olabilirsiniz.  Böyle bir kararı olan insanın kendisini hazik ellere (uzman ellere) teslim etmesinde ve kanunda madden inanılmaz haksızlıklara’da  neden olan  suni destek ile  yaşama girmiş ve bugünkü tıbbi imkanlar ile herhangi bir zaman kısa bir süre için bile olsa normal yaşama dönemeyecek insanları ızdırapta tutmaya kimsenin hakkı yok.   Kararları gri bir zon içinde hasta yakınlarının  veya sağlık çalışanlarının sırtına yüklemek te haksızlık. Yasal düzenlemelerin ülkemizde de biran önce yapılmasında fayda var.

ABD de  Uniform Rights of the terminally ill act 1989 yılında çıkmış.

The Oregon Death With Dignity Act  (1994) ORS 127.800-897 Implemented 27 Oct 1997

Bilgi alınabilecek kuruluşlar şunlar: ABD, End of Life Choices

İskoçya, Friends at the End

Zimbabwe,  Final Exit

Almanya, Deutsche Gesellschaft für Humanes Sterben e.V

Hindistan, The Society  for right to live and die with Dignity

Japonya, Japan Society for Dying with Dignity

İsreal, Lilac ,The Israel society to live and die with dignity

Hollanda, NVYE Right to Die_N

Avustralya’da her eyalette bir dernek var örnek olarak South Australian Voluntary Euthanasia Society Inc SAVES

SAVES‐ The Livlng Will Society Güney Afrika

Genelde hepsi alttaki örnek olarak aldığım Japonya’da imzalanan veya eğer hasta koma’da ise vasisi tarafından imzalanan bir belge ile suni beslenme veya  solunuma son vermek  gibi işlemleri yapıyorlar. Bilinçli hastada aktif Ötanezi ise sadece  Hollanda’da yasal. Diğer ülkelerde  ilk yazıda bahsettiğim   Isviçre vs pasif ötanezi veya yardım uygulanıyor.

Hasta suni solunumda ve bir daha  tıbben kendi başına nefes alması veya ayağa kalkması mümkün değil fişi kim çekecek?

Sorusunda hekimler ve hastabakıcılar yalnız değil bu kuruluşlardan destek alıyorlar. Kararın ağır yükü ve yasal belirsizlik   zaten ağır meslekler olan sağlık çalışanlarının s sırtından alınıyor. Ve ölümle deneyimni daha da az olan hasta yakınlarının sırtından alınıyor  insanlara onurlu ölüm haklarını kullanmak hakkı  terminal safhadaki insana teslim edilebiliyor.

Japonya son adım kararı

İnsanlar ya kendileri, bir- iki tanık,  ya da eğer karar veremiyecek, iletişim kuramayacak durumda iseler vasileri ve iki hekim ve tarafsız bir tanık ta bazı ülkelerde yukarıdaki veya benzeri belgeyi imzalıyorlar.  Ölüm hakkı için de cemiyetler görüldüğü gibi bir uğraş vermişler.