Coronavirüs ile genç gönüllüler ile bir deney başlatıldı İngiltere’de. Esasen iyi planlanmış ve bilime hizmet edecek bir deney. Ama insan deneyi ahlaki açıdan hep sorunlar ile el eledir. Hoş bir oranda hayvan deneyleri bile.

 

“Pis” “soykırımcı” Almanlara karşı  “temiz kalpli,  başarı ile savaşan “iyi ve kahraman” ABD’liler hikayeri, holivud filmleri  ile büyüdük. Gelin size bir insan deneyi anlatayım da tüyleriniz ürpersin.

 

Sifilis uzun süren bir hastalıktır. 3. Evresinde büyüklük sanrıları (tıbbi ismi megalomani) görülür. Örnek: 2003 yılında Suudi Arabistan’ın başkentinde ölen bir zamanın Uganda diktatörü İdi Amin.

 

Bu hastalığın bir çok ismi vardır Fransızlar İtalyan hastalığı der İtalyanlar Fransız hastalığı, İskoçlar İngiliz hastalığı, Ruslar Polonya hastalığı vs. 1943 dene beri tedavisi vardır: penisilin!

Ama bilhassa 3 evreye yani sinir sitemini etkileyen nörosifilis’e tanı  tanı koymak kolay değildir.  Genelde öldükten sonra patoloji tanıyı koyar.

 

1930 larda tam da bu son evreyi iyice araştırıp öldükten sonra patolojisini yapmak amacıyla ABD ‘de Allahın unuttuğu bir yöresi olan Alabama’nın Tuskagee kasabasında  “kötü kanı” olan hastalar aranır. 399 Afrika kökenli  frengili olan hasta ve 201 hasa olmayan “hastaya” ilaç yerine placebo veya Aspirin verilir, amaç; hastalığı incelemektir. Hastalar “incelendiklerinden haberdar değillerdir. Onlar “kötü kan” a” karşı tedavi gördüklerini zannederler.

 

Böyle bir araştırmanın bu günkü anlayış ile en geç 1943 de Penisilin ile bu hastalığın tedavi edilebildiği anlaşılınca son bulması gerekir. Haydi savaş sonrası 1950 li yıllarda Penisilin bollaşınca. Hayır necip hekimler otopsi yapmaya kararlıdırlar ve insan deneyi sürer. 1960 larda ha keza. Deney devam eder. Ölene otopsi yapılır, kalan sağlar uyduruk haplar ile “müşahede altındadırlar.

Sonunda bir hemşire olaya isyan eder. Tapipler odasına filan şikayet eder. Sonuç elde edemeyince 1972 yılında olayı bir gazeteciye anlatır. Gazetenin olayı açıklamasından sonra deney sonlandırılır. Yüzyetmiş kadar insan bu arada frengiden veya onun neden olduğu hastalıklardan  ölmüştür. 1943 den beri tedavisi bilinen bir hastalıktan.

 

Ne dersler çıkartıyoruz?  Hür basın bir emniyet sübabıdır. Nasıl Adalet sadece hukukçulara, savunma sadece askerlere bırkılmayacak kadar mühim ise sağlık ta sadece hekimlere bırakılmayacak kadar önemlidir.  Ayrıca  “temiz kalpli iyi ve kahraman ABDllerin” sadece Kızılderililere karşı değil Afrika kökenlilere karşı da sicillerinde bu bu tür olaylar vardır. Bu deneyi okumuş her siyahi ABDli bilir. Beyazların çoğu bilmez.