Çandarlı ve Bilimin En Eski Kitabı : Autolykos

Umur Daybelge tanıdığım en iyi eğitim almış insanlardan biridir.   Plazma fizikçisidir. Stanford üniversitesinde okumuş sonra MIT ve Max Planck Enstitüsünde çalışıp ülkesine ve  İstanbul Teknik Üniversitesine dönmüştür. Cep telefonu kullanmaz.   Stephen Mason’un  Bilim tarihi,  Penrose ve Hawking’in Zamanın ve Uzay’ın Doğası kitaplarını Türkçe’ye kazandırandır. Astronomi   diye bir  de başka kitabı vardır.  Bilim Tarihi kitabi 5000 basılıp 6 ayda tükenmiştir ve hala yenibasım için Kültür Bakanının ilgisini bekler!

Daybelge ile  her görüştüğümüzde muhakkak kavga edecek bir konu buluruz.  Kavga ede ede,  yaşlandıkça iyi dost olduğumuzu anladık.  Nasıl kavgalar mı?  Galatasaray Fenerbahçe olayı değil!  Bu satırları yazarken  bir eposta atıp sordum  hiç maça gitmiş mi diye.  Yanıtı:

“Galiba unuttuğum çağlarımda ben de en çok 2 kere gitmiş olabilirim.” oldu. Eh, Futboldan tutturamazsan ne konuda kavga edeceksin? Politik veya dini konular çevresinde didişmek için ilgi alanılarımız ya çok geriyi veya fazla ileriyi içeriyor .  Çekişmeden de olmaz. O zaman başka konular gerek.

Yok efendim, Bruno (Gallilei den 40 yıl önce Güneş te bir yıldızdır,dünya etrafında döner dediği  ve lafından dönmediği için yakılan din adamı) öyle değil de böyledir, yok  dinozorların yok olmasının nedeni o değildir de budur, küresel ısınma denizlerin yükselmesine neden olacaktır, olmayacaktır, mikrodalga fırınlar zihin açar, açmaz  türünden salçalı konular eksik değiller Allah’a şükür..

Miletli Thales Feslefenin deyim yerinde  ise  temellerini atanlardan biridir. Bundan yaklaşık 2500 yıl önce yaşamıştır. Gene temel feylesoflardan biri olan 2400 yıl önce yaşayan Sokrat’ı da Plato’ nun yazılarından biliyoruz.

Çandarlılı Autolycos da bundan 2300 yıl önce yaşamış  (Eski Zaman 360- EZ290) ve elimizde bulunan “bilimin ilk kitabını” yazmıştır.  Umur Daybelge epeyce araştırarak   Çandarlı’lı Autolykos u bize tanıtıyor. Çandarlı’daki ilköğretim Lise öğrencileri uyanın!   Autolykos ve Çandarlı’lı, öğrencisi sonradan Platon un Akademisinin başına geçecek Arkeidilaos  Daybelge’ye göre bilim tarihinde hakkettikleri yeri alamamışlar. Bizim bu yurttaşlarımıza ikibin küsur sene sonra sanki sahip çıkmamızda fayda var! Autulykos’un astronomi ve matematiğin kuruluşundaki payını vurguluyor Daybelge ve soruyor: Bu kökende oluşan devrim niteliğindeki Güneş merkezli Evren modelinin getirmesi gereken haklı ünü yöre bilgeleri 1800 yıl sonra gelecek Kopernikus’a mı kaptırdılar?  Her Egeli aydın’ın masasında olması gereken bir kitap!

Arkeoloji ve Sanat Yayınları  Bilimin ilk Kitabı Pitaneli Autulykos 2012

Boğaz Derdi ve Kitabevleri

İzmirli Arkeolog  Ahmet Uhri’de da Boğaz derdi kitabında akıcı bir üslüb ile  yiyeceklerin arkeolojosi ve tarihini yazmış. Ne yersek oyuz’dan yola çıkarak: ne okursak oyuz. Ege yayınları  30 TL ama internetten  20 Tl civarında alınabiliniyor. Yazar’ın bir de Anadolu’nun Ölümün Tarih Öncesi diye kitabı varmış. İlgimi çekti sipariş verdim bile. Daha önce yazdım: öldüğümüz ay bizim en fazla para harcadığımız ay oluyor ve öldüğümüz gün en pahalı günümüz. Bu konuya, kişisel olarak umurumuzda olmasa bile, dünya ekonomisi açısından  dingin bir bakış ile yaklaşmamız  da şart.

Alaçatı’nın  Dost Kitabevi yerleşmiş bir müsessese, darısı Seferihisarın Mandalina Kitaebevi ve Cafe’sinin ve korteje son katılan Urla’nın yeni meydanındaki Rüzgargülü Kitabevinin başına. Kitap okumak bir yaşam biçimi. Ben Korsanlara bile seviniyorum. İnternette yakında çok daha fazla Türkçe kitabı da okumak mümkün olacak.