İrlanda Türkiye Bağları ve İki Kitap: Farmlines ve Boolean Functions

 

 

İki kitap. Boole denklemleri ve çiftlik ve yaşam hikayeleri.Birisini yeğenim Zeynep’in kocası Ryan O’Donnell yazmış, diğerini de oğlumun karısı Ann’in ağabeyi, Dan Gogerty. Bayram okuması diye kızım yollamış.

 

İkisinden de çok şey öğrendim. Önce şu İrlanda Türkiye bağlantısı hakkında birkaç kelime:

 

Ananem Alman gelinle çıkageldiğimi duyunca önce

“Evladım, Türk kız bulamadın mı?\” diye sormuştu. Sonra da “Neyse, onlar da insan” diyerek, kabullenmişti.

 

Almanya’da da Türk damada tepkiler o zamanlar çok farklı olmamıştı. Almanya neyse de, şimdi bir de İrlanda çıktı. 1967 de otostopla İrlanda’ya gittiğimde Dublin’de  Gençlik Yurdu’ndaki yetkili, o yurtta kalan ilk Türk olduğumu söylemişti. Sempatik insanlar, akşam on\’da barlar kapanıyordu.

 

Başımdan şu olay geçti: bir katolik rahip, barın sahibi ve ben gencecik bir öğrenci saat 10 olunca bardaydık ve sohbet koyu idi, bar sahibi “gelin, kilerde sohbete devam edelim “ deyip, ışıkları kapatıp, kapıyı kilitledi, bizi alt kata davet etti. Bir süre sonra barın kapısı çalındı, bar sahibi gidip açtı ve devriye gezen polis de gelip kilerde bize katıldı!

 

İrlandalıların bize benzer tarafları çok, ama bizden de tuhaflar: aralarında bildiğim kadarıyla sünni – şii ayırımı olmadan bile onlarla yıl birbirleri ile kavga edebiliyorlar!

 

Bizim gelin ve damat İrlandalı, İrlandalı olmasına da ama ikisi de bir nevi kırması! Epeyce süre önce Kuzey Amerika’ya göçenlerin torunları, ama İrlandalı köken dimdik ayakta. ABD de işi zorlaştıran, bir de normal futboldan başka, anlaması zor, top oyunları olması.

 

Anane’min deyişiyle “herhalde Türk bulamamışlar ki” bize de böyle bir gelin ve damat “ piyangodan çıktı. Ama gene O’nun  yaklaşımı ile “onlar da insan!”

 

Biz de – ne yapalım– alışıyoruz gari.

 

Gelinim Ann’in ağabeyi Dan Gogerty’nin kitabının konusu çiftlik, çocukluk hikayeleri ve değişim.

 

Farmlines Lulu yayınları 2014 çabucak okudum, çok da akıcı yazmış. Çiftlikleri 150 küsur yıldır Gogerty ailesinin merkezi.

 

Çiftlik yaşamı ve aptal telefondan akıllı telefona geçiş, kuruluş yıllarından bilgisayar çağında yaşam! İlk arabalar.

***

 

Ağabeyimin büyük kızının kocası Ryan O Donnell ‘in   yazdığı “ Analysis of Boolean Functions” Cambridge yayınevinde NY (2014) basılmış. Boole kardeşin adına, bizim Urla’lı hemşerimiz Anaksagoras gibi ayda bir krater var.  Adamcağız 1815 de doğmuş. Birgün sağanak yağmurda okula yürürken iyice ıslandıktan sonra, ıslak giysilerle ders verince zatüre olmuş. Karısı da, o zamanki tıbbi yaklaşım olan çivi çiviyi söker mantığı ile evde ateşler içinde yatarken üstüne birkaç kova su dökünce 49 yaşında ölmüş. Bilgisayarlarda önemli olan “ve – yahut- değil” bağlaçları ile ayırım yapma cebiri ve mantığı da Boole’dan. Kitabın içinde bir sürü formül var. Matematikçem zayıf olsa bile, bu en az önyargılı lisanı severim.

 

Ryan genç yaşta profesör oldu, burslar ve ödüller aldı. Bilgisayarcı olan Zeynep ile de ikisi de ABD de tanıştılar. Çocuklarını sadece internetten gördüm, Urla yolları üzerinde değil.

 

Ryan sanırım, Boole okurken “n’olur, n’olmaz” deyip, hastalanırsa daha modern tedavi yaklaşımları uygular ümidi ile kitabı Zeynep’e ithaf etmiş.   Ne diyeyim? Amca gururu duydum.

***

Dur, ben düğün için birkaç kese lavanta doldurayım da, bu kadar kitaptan sonra dinleneyim, önümüzdeki ay yeğenim Ali evleniyor. Gelin de bir Finlandiyalı. Tanrı’nın yollarına akıl sır erdirmek zor!

 

Zaten açık fikirli bir insanım, ama bir dahaki nesilde yabancı gelin ve damatların – ve tabii ailelerinin, Türkçe öğrenmelerini ve Türkçe yazmalarını beklemek de bu yaşımda hakkım!

 

Kızım, New Yorkta evlendi ve orada yaşıyorlar, ama damat düz Türk ve ismi Mahmut! Gelinim ama, yanıbaşımda (sayılır) oğlumla benden 150 km ötede yaşıyor, Allah’ın şanslı bir kuluyum vesselam. Farmlines kitabı sayesinde oğumun yakınımda çiftçilik yapmasında kayınvalde ve kayınpederinin de, çok manevi katkısı olduğunu bir kez daha anladım.

 

Bu kitaplar çok ferahlatıcı, zenginleştirici ve farklı dünyalara bir gezinti oldu , şu “ yerel başkanlık seçimi” esnasında.