Konu yaygın, konu önemli! Arada tekrar dönüp yazmak gerek. 1970’li yıllarda tıp okumaya başladığım zaman nüfusun % 5’inde şeker hastalığı olduğunu öğrendim ve “Ne kadar yüksek bir oran!” diye şaşırmıştım. Öyle ya gördüğünüz 20 insandan birinde şeker hastalığı var demek idi bu.
Yeni çalışmalara göre artık bu oran neredeyse % 20’lerde! Yani gördüğünüz 20 insandan 5’inde şeker var.
45 yılda 4 misline çıkmış!
Nedeni çöp besin denen her bakkalda gördüğünüz ucuz parıltılı kağıda sarılarak satılan karbohidratlar. Ucuz gıda veya tehlikeli şekerli limonata, kola vs gibi içecekler. Bunu içince kanda şeker yükseliyor, onu dengelemek için insülin salgılanıyor.
İnsülin salıncağı (yani tahterevalli gibi şeker çıkınca insülin çıkıyor… O çıkınca şeker düşüyor, açlık hissi oluşuyor), yani kabaca yemekten yarım saat bir saat sonra insan gene buzdolabına saldırıyor. Kısa süren mutluluk anları ve oluşan yıkılması güç alışkanlıklar.
İnsülin dengesi bir kez bozulunca da bir daha yerine gelmesi büyük bir cihad yani uğraş veya çaba ile mümkün. Yani nefse hakim olmakla.
İnsanoğlu yaklaşık 200 bin yıldır bu dünyada. Hep avlayarak, toplayarak yaşamış yani hareket halinde. Son 200 yıldır giderek artan makinalaşma ile şeker fabrikalarda üretililir hale gelmiş. İyi tarafı da daha geniş nüfusu besleyebilmesi olmuş. Kötü tarafı ise bizim hazım için gereken salgılarımızına talarımızdan birkaç milyon yılda kendi türümüzde 200 bin yılda evrilmiş olması ve insülinin belirli kiloda hareket eden vücuda yetmesi. Kilo artınca insülin az geliyor basitçe şeker hastalığının tarifi de bu. Yani tabiat yetişemiyor insandaki hırsa ve artan kilolara.
200 bin yıl ancak bir meyve bulunca veya bir kovan balla beslenen insan son8-10bin yılda giderek yerleşik düzene doğru yönelmiş ve ekip biçmeye başlamış. Daha bol gıda, daha fazla rahat ve üreme imkanı ama aynı zamanda yüz bin yılın alışkanlıklarının değişmesi ama insan vücudunun değişememesi. Endüstri evrimi ve makinalaşma son iki yüz yılda hem nüfus patlaması hem kiloların giderek çöp besinle artması. Sağlığımıza ve çevreye zarar. Denge daha fazla da değil daha az da. Yaşamı uzatan en büyük etkenlerden biri de oruç tutmak. Ama vücudu susuz bırakmadan. Bu konuya ramazan ve oruç yazımda değindim.
Basitleştirerek düşünün: Hayvan bir merada otluyor, gübresi orada kalıyor. Ot büyüyor. Çevre dengede. Hayvan yoğun besiye alınıyor ahıra. Mazot yakılarak toprağa ekilen ve sulanan mahsül yem halinde hayvanın önüne konuluyor.Nakliyede de mazot yakılıyor. Hayvanın gübresi de nakliye ile mazot yakılarak tarlaya gidiyor. Atmosfere daha fazla salınım. Çevre dengesi altüst oluyor.
Kabaca olay; bu insan nüfusu arttıkça sonumuzu hazırlayan bir sarmala giriyoruz. Kibirli olduğumuzdan bunu teknoloji ile aşabileceğimizi sanıyoruz ve yanılıyoruz. Yanıldığımızı anlamak için her dört kişiden birinde şeker hastalığı çıkmasını beklemek gerekecek herhalde. Yoksa insanların coğunluğunda şeker hastalığı ortaya çıkınca mı anlayacağız? Şekerin artmasındaki ana neden tabii endüstriyel mısır ekimi ve bu ürünün her gıdanın içine fruktoz şurubu olarak katılması.
Şeker hastalığı demek ilaç demek, daha fazla para harcamak demek. Kişinin ve toplumun daha fazla para harcaması. Kendi kendimize kazık atmak demek, doğaya kazık atmak demek. Çözüm bunu anlamakta.
Çözümler esasen zor değil de kabullenmek zaman alıyor. Üç kişi anlayarak okusa faydadır deyip tekrar tekrar yazmak gerek.