Dünya ve insanlık tarihi hakkında bazı kitaplar kısmen milyonlar ile satıldı. Barut Mikrop Çelik/ Jared Diamond.bir tanesi. Sonra tabii Juval Harari Sapiens. Ana tema insanlığın hikayesi ve kültürlerin ve coğrafyanın medeniyet denilen tek dişi kalmış canavara tesiri. Türümüzün eşit olduğu ve kültürel ve coğrafi tesirler ile ayrıştığı çok kabaca özetleyecek olursam.
Bilhassa Harari hem çok başarılı bir yazar olması nedeni ile hem de kocasının çok başarılı bir satıcı olmasından şu anda dünyanın gurusu konumunda.
Nicholas Wade in A Troublesome Inheritance kitabını odyo book olarak Galapagos seyahatimde ceptelefonundan zevkle dinledim. Korkarım bu kitap daha Türkçe’ye çevrilmemiş. Birkaç paragrafı tekrar dinledim ve önemsediğim yazarlarda yaptığımı yaptım. Kızımdan bir nüsha almasını rica ettim. Kızımın yanına vardığımda kitap başucunda duruyordu. Hem de Nicholas Wade tarafından imzalanmış bir şekilde. Torunlarımız meğer ayni okula gidiyorlarmış.
Wade basit bir gerçeğe vurgu yapıyor ve o nedenle de medya’da epey abuk sabuk sataşmaya maruz kalmış. İnsanlar farklı mı? Evet farklılar çeşitli ırklar arasında farklar var.Ve bizler evrimleşiyoruz.
Bilim tarihinde bilhassa evrimbilimde “üstün insan” “ übermensch” yaklaşımının yanlış anlaşılması 2. Dünya savaşında etrafında savaşılan ana felsefe gibi oldu. Ondan sonra da bir nevi tabu oldu insanlar arasındaki farktan bahsetmek. Hepimiz eşitiz diye insanoğlu avunur ve düşünür oldu nerede ise. Halbuki bazıları daha eşit, bu da çok bariz idi. Tabii ki kültürel baskı oluyor veya bilmi, düşünceyi destekleyen ortamlar. Ama ırk açısından da farklar var.
Aşikar farklar var ve sadece And dağlarındaki yerlilerin yüksek irtifada oldukları için geniş olan göğüs kafeslerinde değil. Wade Çinlilerin ortalama olarak beyazlardan daha yüksek İQ sahibi olduklarını ve Eskinazi Yahudilerinin en yüksek ortalama İQ sahibi olduklarını yazıyor. Ve bunu bin küsur yıl hem dar bir topluluktan eş seçme, hem de roma rakamları ile ticaret ve bankacılık yapmanın yüzyıllarda getirdiği daha iyi insan tanıma ve güven tesis etme gibi becerilerle olabileceğini ve hem de bazı Mendel kanunlarına göre oluşan hastalıkların bu toplumda daha sık olduğunu anlatan Utah Üniversitesinden ilginç bilimsel veri paylaşıyor. Bu topluluktan Nobel ödülü alanların da fazla olması bir basit kayırma veya şans değil yani. At veya köpeklerde cins islahı ve haraları ile uğraşanlar bilirler. Çok çeşitli ırklar oluşturmak bin yıldan daha kısa sürede mümkün. Bir Dogge veya Danois ile bir Chi Hua Hua ayni türden ama farklı ırklardan. Tavşanlardaki evrim de bir Papa’nın Cuma günleri balıktan başka bir şey yemek istemesi ile nasıl farklı ırklar oluştu daha önce yazmıştım.
Nicholas Wade de kültürel olarak kötü bir pedigri sahibi değil. Elit lise Eton’dan sonra Cambridge’e gitmiş ve oradan da Nature , Science ve New York Times bilim editörü ve çoksatar bilim yazarı olmuş. Zevk ile okudum, bazı bahislerden ilerde de faydalanacağım.
Artık Corona hakkında yeter yazdım demiştim. Konuyu zihnimde kapattım. Arada bir TV açıyorum. Uzmanlar çıkıyorlar ve biri örneğin anlatıyor: küçük bir dairede yaşayan bir aile iseniz yüz yüze değil sırt sırta konuşun! ( küçük bir dairede sırt sırta konuşan ailede virüs yayılmayacak bu mümkün mü? ) Sonra: 45 günde havalanlarına hastaneler kurulacak (Sahra hastanesi kurma süresi 6 gündür- 45 günde umarım zirveler aşılmış olur ve mevcut hastaneler tekrar yeter durumda olurlar) Sonra New Jerseyden bir hekim çıkıyor ve akciğerde bazı enzimlerden bahsediyor: Türklerde ve Afrika kökenlilerde fazla veya az imiş o nedenle o gruplarda Covid daha az olacakmış (ABD de Afrika kökenlilerde bu hastalık çok daha fazla!) Hayırlısı. En iyisi ya kitap dinlemek veya okumak ya da dizi izleyip arada yürümek..
Yürümek? Evin içinde? Bahçede?
LikeLike
Hem bahçede hem de hastane ortamına girmek istemeyen hasta ziyaretine giderken
LikeLike